Manyas Kuş Cenneti Gölü; Balıkesir’in nadide güzelliklerinden biridir ve Kuş Cenneti Milli Parkı’nda yer almaktadır. Manyas ve Bandırma sınırlarında bulunan, 24.047 hektarlık alanı kaplayan park, 250’den fazla kuş türüne, yaklaşık 120 bitki türüne de ev sahipliği yapmaktadır. Kuş Gölü de parkın sahip olduğu muhteşem doğa harikalarından biridir. Marmara bölgesindeki en büyük 4 gölden biri olan Kuş Cenneti Gölü’nde onlarca balık ve sürüngen türleri yaşamaktadır. Göl, doğu-batı yönünde uzanmaktadır ve 14 km genişliğe, 20 km uzunluğa ve ortalama 3 metre derinliğe sahiptir. Gölün suyunda kollaidal kil vardır, bu nedenle sürekli bulanıktır. Su seviyesi her mevsim değişir ve Kuş Cenneti Gölü, ötrofik yani bol gıdalı bir göl olarak bilinir.
Suyun, iklim koşullarının, toprağın, ağaçların, otların, balıkların ve kuşların; velhasılı muhtelif doğa öğelerinin birbiriyle uyum içerisinde olduğu Kuş Cenneti Milli Parkı’ndaki bu âhengi sağlayan, ekosistemdeki farklı elemanları bir araya getirerek onlar için uygun bir yaşam ortamı sunan Kuş Gölü’nün berrak suları olmaktadır. Gölün suları ilkbahar mevsiminde yükselip kıyıları kaplasa da yaz aylarının girmesiyle birlikte geri çekilir. Her yıl bu ritmik olay muntazaman tekrar eder ve bu göl sayesinde parktaki ekosistemin dengesi bozulmaz.
Özetle, ülkemizin doğal servetlerinden biri olan Kuş Cenneti Milli Parkı’nın kalbi işte bu göldür.
Manyas Kuş Cenneti Gölü Özellikleri
Bu göl kuşlar başta olmak üzere çeşitli hayvanların barındığı, beslendiği ve yumurtalarını bıraktığı bir alandır. Her sene yüzbinlerce kuşun ürediği ve göç döneminde uğradığı bu göl, dünya kuş popülasyonunun gelişmesine büyük katkı sağlamıştır. Bu arada gölün yer aldığı milli parkımızın Avrupa Konseyi A Sınıfı diplomasına sahip olduğunu hatırlatmak gerekir. Kuş Cenneti Milli Parkı eğitim, kültür ve bilim açısından eşsiz bir kütüphane, koca bir laboratuar ve büyük bir tabiat sergisidir. Bu serginin en önemli tablolarından biri de Kuş Cenneti Gölü’dür.
Soyu tükenme tehlikesiyle karşı karşıya olan Phalacrocoraxpygmeus (Küçük karabatak) ve Pelecanuscrispus (Tepeli pelikan) gölde üreyen canlılardandır. Öte yandan sumru, kaşıkçı, alaca balıkçıl ve gece balıkçılı da gölün farklı yerlerinde üremektedir. Nesli tehlike altında olan balıklardan Cobitis puncticulata adı verilen iç su balığının yaşadığı tek alanın bu göl olduğu ifade edilmektedir.
1994’de ülkemiz Ramsar Sözleşmesi’ne taraf olunca gölün doğusundaki 10.200 hektarlık alan Ramsar Listesine alınmış, 1998’de ise gölün tamamı bu listeye dahil olmuştur.
Bu göl; Manyas Çayı (Kocaçay), Mürüvvetler Deresi, Sığırcı Deresi, yeraltı suları ve Dutlu Deresi ile beslenir. Sığ ve geniş bir tatlı su gölü olan Manyas Kuş Gölü’nün çıkışı Karadere’dir. Gölün kıyıları sazlıklarla kaplı olup gölün suları Karacabey Ovası’nı sulamak amacıyla depolanır. Bu yüzden güney ve güneybatı kıyılarında birçok sedde inşa edilmiştir ve iki regülatör kullanılarak su çıkışının kontrol altına alınması sağlanmıştır. Aynı zamanda gölden alınan su Bandırma-Etibank’a bağlı çeşitli fabrikalarda da kullanılmaktadır.
Yaz mevsiminde suların çekildiği yerlerde ise sebze tarımı yapılmaktadır. Sığırcı deresinin meydana geldiği yer, Kuş Cenneti Gölü’nün hayvanlar ve bitki örtüsü açısından en zengin bölgesidir. Kuşların olduğu kadar balıkların üremesi ve beslenmesi için de gayet ideal bir ortamdır. Ünlü Türk gezginlerinden Evliya Çelebi’nin Seyahatname’sinde de bu gölden bahsedilmektedir. Evliya Çelebi bu gölün suyunda şifa olduğunu ve gölün kuğu, kaz, bozbakkal, ördek, saka, yeşilbaş ve bunlar gibi çeşit çeşit kuşlar için bir barınak niteliği taşıdığını belirtmiştir.
Manyas Kuş Cenneti Gölü‘ne Nasıl Gidilir?
Göl, Balıkesir’in Bandırma ilçesindedir. Erdek ve Bandırma güney kıyılarından 14 km içeridedir. Manyas ilçe merkezine 10 km uzaklıkta olup Bandırma’ya da 18 km mesafededir. Manyas Parkı’nın barındırdığı bu eşsiz güzelliği yakından görmek için Balıkesir otogardan veya komşu ilçelerden kalkan otobüslerden birine binebilirsiniz. Bu gölü ziyaret etmişken Kızıkköy kaplıcalarına da uğramanız, Manyas yoğurdu ve kelle peynirinin tadına bakmanız, Balıkesir gezilecek yerler arasında mümkün olduğu kadar çok yeri ziyaret etmeniz önerilir.
