Doğu Anadolu’nun Yukarı Fırat bölümünde yer alan Bingöl şehrinin ismi, Bingöl Dağı’ndan gelmektedir. 1944 yılına kadar resmi olarak Çapakçur ismini benimsemiş şehir, tarih boyunca pek çok medeniyete yerleşim yeri olmuştur. İslam kaynaklarında Cebel-u Cur (Çapakçur) adıyla anılan ismin etimolojisinin, Evliya Çelebi’nin Seyahatnamesinde Büyük İskender tarafından ortaya çıktığı rivayet ediliyor. Büyük İskender vücudundaki ağrıları dindirmek için şifa arar ancak bir türlü ağrılarını dindiremez. Bingöl oto kiralama Uzun uğraşlar sonunda şifayı Bingöl yöresindeki suda bulur. Bu suya Cennet suyu anlamına gelen ”Çapakçur” adını verir. Bingöl’ün tarihi M.Ö.2000 yıllara kadar uzanmaktadır. Şehir 1936 yılında il olmuştur.
Bingöl’de Gezilecek Tarihi Yerler
Bingöl’deki tarihi mekânlar şu şekildedir:
- Zağ Mağarası: Şehrin tarihi mağaralarından biri olan bu doğa mühendisliğinin ilk Hristiyanlık döneminde yerleşim alanı olarak benimsendiği düşünülmektedir. M.S 5.Yüzyıla kadar dayanan tarihiyle yapı, dev kayaların içlerinin elle oyularak oluşturulmasıyla ortaya çıkmıştır. Yerden 300 metre yüksekliğe ulaşan mağaranın katlar arasında çapraz geçişleri bulunmaktadır. Bu geçişler yuvarlak bacalarla sağlanmaktadır. Ancak odadan odaya geçişler kapılarla sağlanıyor. Beş ayrı kattan oluşan mağara, Roma İmparatorluğu’nun baskısından kaçmak amacıyla yapılmıştır. Mağaraya giriş ücretsizdir.
- Kral Kızı Kalesi: Bingöl’ün Genç ilçesine ortalama 2 kilometrelik uzaklıkta yer akan bu tarihi değer şehir merkezine ayak attığımız andan itibaren mutlaka görmemiz gereken tarihi yapıların başında geliyor. Dano Hini ( Dara’nın Çeşmesi) adıyla da anılan kalenin Pers Hükümdarı Dara’nın kızı için yaptırdığı rivayet edilmektedir. Ne yazık ki kale günümüze tam anlamı ile ulaşmayı başaramamış; çevresi günümüzde mesire yeri olarak kullanılmaya başlanmıştır.
- İsfahan Bey Cami: Bu cami için “inatla zamana direnen” gibi bir tanım kullanmak hiç de yanlış bir ifade olmaz. İsfahan Bey tarafından Aşağı Çarşı’da, 16 yüzyılın başlarında yaptırılan cami, Bingöl’de bulunan ve günümüze ulaşmayı başaran tek tarihi camidir. Elbette ki yapı günümüze ulaşana değin birçok restore çalışmasına şahit olmuş ancak yine de tam anlamıyla, özgünlüğünden pek bir şey kaybetmeden ulaşmayı başarmıştır.
Bingöl’de Gezilecek Doğal Güzellikler
Bingöl’deki doğa harikaları şu şekildedir:
- Çır Şelalesi: Bingöl’ün Uzundere Köyü’nde yer alan bu gösterişli doğal oluşum, 50 metreden dökülen şelalesi ve heybetli görüntüsüyle her yıl pek çok gezgini misafir ediyor. Bingöl ana yolunda 10 kilometrelik bir araç tırmanışı ile bölgeye ulaşım sağlayabilirsiniz. Şelaleye giriş için herhangi bir ücret talep edilmemektedir.
- Yüzen Ada: Dünyanın birçok bölümünde yaygın bir doğa olayı olarak beliren oluşum, ülkemizde Bingöl’ün Solhan İlçesi’nde görülmektedir. Bingöl – Solhan karayoluna 4,5 kilometre civarı bir uzaklığa sahip Yüzen Ada, bir krater gölü konumundadır. Herhangi bir madensel tuz barındırmayan gölün çevresi yemyeşil çimen ve meşelerle kaplıdır. Giriş ücretsizdir.
- Bingöl Kös Kaplıcaları: Erzurum – Bingöl yolunun 20. kilometresinde, Ilıcalar Beldesi’nde yer alan kaplıcalar, Tesis olarak motel, pansiyon ve otel kaplıcaların çevresinde hizmet vermektedir. Kaplıcanın sıcaklığı fay hattı üzerinde olduğundan dolayı 45 derece dolaylarındadır. Kaplıcalar birçok hastalığa şifa kaynağı olduğundan dolayı yerli ve yabancı turistler tarafından rağbet görmektedir.
Bingöl’ün Meşhur Yemekleri
Bingöl’ün yöresel yemekleri nelerdir? Sizler için sıraladık:
- Ayran Çorbası: Yaz aylarında soğuk, kış aylarında ise sıcak tercih edilen bu yöresel lezzet halk tarafından hemen her mevsim tüketiliyor. İçerisine döğme ve nohut katıldıktan sonra çorba; yumurta ve yoğurtla terbiye ediliyor.
- Mastuva: Oldukça az malzemeyle oluşturulan lezzet için bir nevi yoğurtlu pilav da diyebiliriz. Malzemeleri; pirinç, ayran ve tereyağından oluşuyor.
- Sorina Pel: Yufkaların önce pişirilip daha sonra dürüm haline getirilmesiyle oluşan lezzet; dürümlerin yoğurt ve tereyağıyla harmanlanmasıyla tamamlanıyor.
Bingöl’den yapmadan dönmemeniz gerekenler şu şekildedir:
- Yüzen Ada’yı seyretmeden, Bingöl Halkoyunlarını izlemeden, Kale Tepesi’nde güneşin doğuşunu izlemeden ve tarihi Zağ mağaralarını gezmeden Bingöl’den dönmeyin!
