Uzunköprü; Osmanlı’ya 92 yıl başkentlik yapan ve her köşesinde farklı bir tarihi zenginlik barındıran Edirne’nin Uzunköprü ilçesinde yer alan eski bir köprüdür. Uzunköprü tarihi hakkındaki bilgilere bakıldığında bu köprünün Sultan II. Murat tarafından yaptırıldığı görülür. Varna Seferi’nden dönen Sultan II. Murat, Ergene Nehri’nin suları taşkın sebebiyle yükseldiği için bu nehri geçememiştir. Bunun üzerine bir daha kimsenin böyle bir şey yaşamaması, ulaşımın aksamaması için bu bölgeye bir köprü yapılması emrini vermiştir.
Baş Mimar Muslihiddin 1425 yılında köprünün yapımına başlamış ve köprü 1444’te tamamlanmıştır.
İnşa edildiği dönemde Uzunköprü ‘Cisr-i Ergene’ olarak isimlendirilmiştir. Sultan II. Murat, bu köprünün yanına ayrıca bir külliye de yaptırmıştır. Köprü sayesinde Osmanlı ordusu nehri aşma zahmetinden kurtulmuş, kış mevsiminde de akınlarına devam edebilmiştir.
Uzunköprü Özellikleri
Köprünün uzunluğu 1393 metredir. Genişliği ise 5,5 metre ilâ 6,80 metre arası değişkenlik değişmektedir. Takribi olarak 174 adet kemeri vardır, günümüze ulaşmış olan en uzun taş köprüdür. Öte yandan Ergene Nehri üzerinde bulunan ve Balkanlar ile Anadolu arasındaki bağlantıyı sağlayan tek köprüdür. Edirne – Çanakkale kara yolu üzerindeki bu tarihi köprü bugün ulaşıma açık olup aktif olarak kullanılmaktadır.
Cumhuriyet döneminde ise motorlu araçların daha kolay geçebilmesini sağlamak için 1964-1971 yıllarında restorasyon yapılmış, köprünün eni iki taraftan genişletilmiş, 5.24 metreden 6,80 metreye çıkarılmıştır.
Meriç ile Ergene nehirlerinin kesişme noktasından ortalama 40 KM içeride kalan bu taş köprü Edirne’ye varan yolların birleştiği bir noktadadır. Bu yüzden gerek stratejik, gerek askeri, gerekse ekonomik bakımdan oldukça önemlidir.
Uzunköprü Mimari Yapısı
Köprü sel yaranlar ve boşaltma gözlerinden meydana gelmektedir. Köprünün ayaklarına ise hayvan
figürleri işlenmiştir.
1823’te gerçekleşen deprem felâketi ve seller nedeniyle, köprünün 4’lü kemer grubu yıkıldığından II.
Mahmut onların yerine daha büyük boyutlu olan 3 adet kemer yaptırmıştır. 1901 yılındaki sel
baskınıyla beraber Uzunköprü’nün 3 gözü yıkılmış, onların yerine 2 tane geniş kemer ile
doldurulmuştur. Köprünün onarımı 1904 senesinde tamamlanmıştır.
Bölgenin tarihini etkileyen anıtsal köprünün oldukça dayanıklı bir köprü olduğu herkes tarafından
bilinmektedir. Nitekim kötü coğrafi şartlara rağmen 6 asra yakın bir süredir varlığı devam etmektedir.
Köprü traverten ve kireçtaşı kesme taş blokları üzerine kurulmuştur. Temeli alüvyon zemine
oturtulmuştur. Köprünün kemerleri ekseriyetle çift merkezli sivri kemerdir. Fakat dairesel veya açık
dairesel formlarda kemerleri de vardır. Osmanlı’nın estetik ve sanat anlayışından değerli motifler
taşıyan Uzunköprü’nün kemerlerindeki bezeme ögeleri arasında bitki ve hayvan figürleri, Rumi
palmetler ve geometrik motifler bulunmaktadır.
Köprü bugün Hasırcıarnavut köyünde yer alan taş ocaklarından getirilmiş taşlarla yapılmıştır. Bu taşlar
kesilerek birbirine Horasan harcı ile yapıştırılmış, köprü bu şekilde inşa edilmiştir. Yapımını Gazi
Mahmut Bey, onun vefatının ardından da İshak Bey koordine etmiştir. Köprünün ilk gözü ile son gözü
arasındaki toplam uzunluk 1238,55 metredir. Yapının yıkılmasını engellemek amacıyla bu gözlere 7
adet tahliye deliği ilave edilmiştir. Köprünün kemerlerinde bulunan kabartma motifler oldukça ilgi
çekicidir.
Uzunköprü Çevresinde Gezilecek Yerler
Uzunköprü ilçesine gelenlerin bu tarihi köprüyü mutlaka görmesi gerektiği konusunda herkes
hemfikirdir. Bunun yanı sıra Uzunköprü’nün diğer tarihi yerlerini de gezmeniz önerilir. Muradiye
Camii, Hürriyet Çeşmesi, Gazi Turhan Bey Türbesi, Gazi Mahmut Paşa Çeşmesi, Kent Müzesi
bunlardandır.
Uzunköprü’ye gitmişken hem dünyadaki tarihi köprülerin en uzun olanını yani ilçeye adını veren taş
köprüyü hem de ilçedeki ziyaret edilmesi gereken diğer yerleri gidip görmeden dönmemelisiniz.
