Amasya, Harşena Dağı’yla beraber birçok uygarlığın yerleşim yeri olmuştur. Dağın çevresindeki yerleşik düzen ilk olarak Erken Tunç Çağı’nda başlamıştır. Cumhuriyet dönemine kadar Pontus, Frig, Pers, Danışmend, Roma, Selçuklu ve Osmanlı devletlerinin yurt olarak kullandığı Amasya, en zengin tarihi mirasa sahip kentlerimizden biridir. UNESCO Dünya Miras Geçici Listesi’nde yer alan Pontus Kral Kaya Mezarları da bunlardandır. Kral Kaya Mezarları; Amasya’yı milattan önce 333-26 yılları arasında başkent olarak kullanmış olan Pontus Krallarına aittir. Krallar Vadisi diye de bilinen bu mezarlar Amasya’nın sahip olduğu tarihi yapılardandır.
Harşena Dağı’nın güney eteklerineki, kalker kayalara oyulmak suretiyle yapılan bu mezarlara Hatuniye Mahallesi’nden yürüyüp tren yolunu geçtikten sonra ulaşılmaktadır. Mezarların aralarında kayaya oyulmuş merdivenler ve yollar mevcuttur. Yeşilırmak Vadisi’nde büyük-küçük 21 adet mezar olduğu bilinmektedir fakat bunlardan günümüze ulaşan yalnızca birkaç tanedir. Kaya Mezarlarının arkalarına oyulan geçitler oldukça ilgi çekicidir. Bu bölgede yer alan büyük mezarların biri, bir tünel başlangıcının hemen yanındadır. Bu tünelin nehre kadar uzandığı düşünülmektedir. Bu mezarlar kalker kayalara oyularak yapılmıştır ve hem büyüklükleri hem de yapıları itibariyle bölgeye hakim bir noktada bulunmaktadırlar.
Büyük Kral Mezarı
Batı yönünde konumlanmış olan, merdiven ve galeriyle ulaşılan mezar, buradaki Kral Mezarları’nın en büyüğüdür. Girişi de öteki mezarların kapılarından daha yüksektir. 6 metre derinliğe, 8 metre genişliğe ve 15 metre yüksekliğe sahiptir.
Üçlü Kral Mezarı
Kızlar Sarayı üzerindeki bu mezarlar birbirine oldukça yakındır. En soldaki mezarın diğerlerinden daha ön plana çıkarıldığı görülmektedir. Kızlar Sarayı’nın alt kısmındaki ve Demiryolu tünelinin üzerindeki mezar da blok kayanın oyulmasıyla yapılmasına rağmen diğer kaya mezarları gibi etrafı oyulmamıştır. Ayrıca burada mezar odasına çıkışı kolaylaştıran taş merdivenler de yoktur. Mezar odasının sağında ve solunda yer alan sütunlar kırılmıştır.
Tüm mağaraların ortak özelliği, kapıya benzer, 2-3 metre yükseklikte, kapaksız girişlerdir. Mağaraların çevresi boş bırakılmıştır. Çünkü bazı mezarlar tavaf edilmekte, bazılarında ise kayaların içinden sızan suların havayla temasını önlemek ve mezar odasını korumak amaçlanmaktadır.
Kral Kaya Mezarları kimi zaman hapishane olarak da kullanılmıştır. VI. Mithridates’in barış görüşmelerinde uyuşmazlık çıkaran bir grup Romalı elçiyi Demiryolu geçidinin üzerindeki mezara hapsetmesi buna bir örnektir.
Melik Ahmed Danişmend Gazi, 1075 yılında Amasya’yı fethettikten sonra içerisinde yer alan Pontus devrine ait gömülerin kaldırılmasını emretmiştir.
Kral Mezarları’nı ziyaret ettikten sonra Borabay Gölü’nü ve Amasya Kalesi’ni de ziyaret etmeniz önerilir.
Kral Kaya Mezarları’na Nasıl Gidilir?
Amasya Hatuniye Mahallesi’ndeki tren hattının yanından başlayan merdivenleri çıkarak bu mezarlara ulaşmak mümkündür. Yol boyu size oyulmuş tarihi kalıntılar eşlik edecektir. Fakat Amasya Kral Kaya Mezarları’nın bir hayli tahribata uğradığı söylenebilir. Zarar gören dokulara rağmen burası Amasya gezilecek yerler listesinde yer almaktadır.
Kral Kaya Mezarları Amasya il merkezine 3 km kuzeyindedir. Hatuniye Mahallesi’ne gelip Yeşilırmak’ın yanındaki Şehzadeler Müzesi’ni geçerek Hazeranlar Konağı’na varabilirsiniz. Buradan yan tarafa doğru devam eden merdivenleri takip ederek bu mezarlara ulaşım sağlayabilirsiniz. Kalenin olduğu yere çıkarsanız bu alanı kuşbakışı izleyebilir ve fotoğraflayabilirsiniz.
Kral Kaya Mezarları’na Giriş Ücretli mi? Ziyaret Saatleri Nedir?
Kral Kaya Mezarları’nı müzekart ile 1 yıl boyunca istediğiniz kadar ziyaret edebilirsiniz. Onun dışında 10 TL giriş ücreti alınmaktadır.
Kral Kaya Mezarları ziyaret saatleri yaz ve kış döneminde farklılık göstermektedir. Genellikle yaz döneminde 09:00 ile 18:00 saatleri rasında açık olurken kış döneminde 08:00 ile 17:00 arasında ziyaretçi kabul edilmektedir.
