Antalya; hem doğal ve turistik hem de tarihi güzellikler açısından önemli bir şehirdir. Side Antik Kenti de Antalya’nın tarihi zenginliklerinden biridir. Side Antik Kenti; Antalya’nın Manavgat ilçesinde yer almaktadır ve sahil kesiminde bir yarımadanın üzerine kurulmuştur. Milattan önce 5. Yüzyılda inşa edildiği bilinen kent önce Lidya krallığının, daha sonra Pers ve Büyük İskender’in egemenliğine girmiş, M.Ö. 78 yılında ise Roma İmparatorluğu’na katılmıştır. Birçok uygarlığa ev sahipliği yapan antik kent Arap akınları, Venedik, Ceneviz ve Rodos korsanlarının talanları ve baskınları neticesinde dağılmış, kentte yaşayanların çoğu Antalya’ya yerleşmişlerdir. Kentin adı ‘Sidece’ diline ait bir kelimedir ve ‘Nar’ demektir. Side Antik Kenti’nden bugüne ulaşan kalıntılar şehrin yapısı hakkında bilgi vermektedir. Şehir surları, Nymphaeum, şehir kapısı, sütunlu caddeler, su yolu, Ticaret Agorası, Agora Hamamı, Antik Tiyatro, Vespasian Çeşmesi, Zafer Takı, Anıtsal Kapı, bazilka, Dionysos Tapınağı, Apollon Tapınağı, liman hamamı, Güney Bazilkası, Athena Tapınağı, Devlet Agorası, Büyük Hamam, Piskoposluk Sarayı, Vaftizhane kalıntıları buna örnektir.
Vespasianus çeşmesi de kentteki muazzam yapılardan biridir. adanın en dar noktasındadır ve yanında 15 metre yüksekliğe sahip görkemli bir kemer vardır. Araçlar bu kapının içinden geçmektedir ve trafiğin bu konumdan akması, tarihi hassasiyete sahip olan herkesi rahatsız etmektedir.
Kent milattan önce 2. yüzyılda en parlak dönemini yaşamış ve önemli bir ticaret, bilim ve kültür merkezi olmuştur. Bir liman kenti olan Side Antik Kenti’ne ait kalıntıların üzerinde Giritli göçmenler Selimiye Köyü’nü kurmuşlardır. Anıtsal cadde doğrultusunda uzanan kent genelde yarımada boyunca düz bir çizgi halinde ilerler. Kentin bitiş noktası tapınakların yakınındaki meydandır. ‘Büyük Kapı’dan Güneye doğru uzanan cadde de kentin en büyük 2. caddesidir.
Kenti sembolize eden şeylerden biri de nar ağaçlarıdır. Sütunlu caddeleri dolaşıp tarihi eserleri görürken nar ağaçlarına da rastlamak mümkündür. Ayrıca Apollon ve Athena tapınakları da Side Antik Kenti’ndedir. Nitekim bu tapınakların yakınında nar ağaçları daha fazladır. Side Antik Kenti ücretsiz olarak gezilebilir fakat Side Tiyatrosu ve Side Müzesi ücretlidir.
Side Antik Tiyatrosu
Antik kentin merkezinde inşa edilen 17.000 kişilik bu tiyatro daha çok Roma mimarisini yansıtmaktadır. Side Antik Tiyatro’su’nun sahne binası 3 kattan oluşmaktadır. Geç Roma Dönemin’de bu tiyatronun hayvan ve gladyatör dövüşleri için de kullanıldığı bilinmektedir. Tiyatronun yanında ise müze ve Dionysos’un tapınağı bulunmaktadır. Bunun için orkestra bölümü korkuluklarla çevrelenmiştir. Bu tiyatronun Bizanslılar tarafından Hristiyan ayinleri düzenlemek için kullanıldığı bilinmektedir. Tiyatronun dışındaki galeride 5 giriş yeri ve 14 dükkan vardır.
Side Antik Kenti-Anıtsal Çeşme
2 kuleli ana giriş kapısının tam karşısındaki Anıtsal Çeşme, Nymphaeum olarak da bilinmektedir. Pamfilya bölgesindeki antik çeşmelerin en büyüğü budur. Diğer bir ismi de 9 Çeşme’dir ve oldukça ihtişamlı bir görünüme sahiptir. Bu çeşmenin yanındaki sütunlu yoldan devam edildiğinde Gymnasium’a (spor salonuna) ulaşılır. Oldukça geniş bir alanı kaplayan spor salonunun yakınında Tyche tapınağı bulunmaktadır.
Side Müzesi
Roma dönemine ait Agora Hamamı 1960’lı yıllarda restore edilerek müze haline getirilmiştir. Tarih meraklılarına hitap eden bu müzede birçok büst, sütun ve sütun başlığı, lahit, heykel ve yazıt vardır. Hamam; ılık oda, sıcak oda, soğuk oda ve soyunma odası olarak 4 bölümden meydana gelmiştir. Müzenin duvarlarında sıcak su borularını gözlemlemek mümkündür. 1947-1967 yıllarında gerçekleştirilen kazı çalışmalarında ortaya çıkarılmış eserler de bu müzede sergilenmektedir. Side Antik Kent’in önemli buluntularını barındıran müze Manavgat’a 8 km uzaklıktadır.
Side Antik Kenti Nerededir?
Side Antik Kenti Antalya’da ziyaret edilmesi gereken yerler arasındadır. Manavgat’ın 7 km uzağındaki bu antik kent Antalya merkezine yaklaşık 80 kilometre mesafededir.
