Ülkemizin Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde yer alan Şanlıurfa, ülkemizin en kalabalık 18’inci şehridir. Halk arasında bilinen adıyla Urfa, Kurtuluş Savaşı’nda gösterdiği takdire şayan mücadeleden dolayı Şanlıurfa adını almıştır. Şehrin tarihi geçmişi M.Ö. 2000’li yıllara kadar uzanmaktadır. Zaman içerisinde birden fazla uygarlığa beşiklik yapmış şehir, adeta bir kültür merkezi olarak konumunu korumayı başarmıştır. Peygamberler şehri olarak da anılan Urfa, 1924 yılında il statüsüne kavuşmuştur.
Şanlıurfa’da Gezilecek Tarihi Yerler
Şanlıurfa’daki tarihi mekânlar şu şekildedir:
- Soğmatar Antik Kenti: Şehir merkezine 80 kilometrelik uzaklıkta yer alan antik kent, Hz. Musa’nın yaşadığı yer olarak rivayet edilmektedir. Tarihin tozlu sayfalarından yeniden dirilen bölge, MS.2’inci yüzyılda Pagan dini için oldukça önemli kutsal bir mabet olarak kullanılıyordu. Antik kent içerisinde yer alan kuyulardan birinin Musa Peygamber’in asası tarafından açıldığına inanılmaktadır. Çok sayıda kaya mezarı, su kuyuları ve mağara duvarlarına oyulmuş kabartma motifleri göze çarpmaktadır.
- Göbeklitepe: İl merkezine ortalama 12 kilometrelik uzaklıkta yer alan, sırlarıyla soru işaretlerini kovalayan bir antik kent. Adeta medeniyetin beşiği konumundaki bu bölgenin tarihi 12 bin yıl öncesine dayanmaktadır; öyle ki dünyanın en eski tapınağı olarak kabul edilen höyüğün Mısır Piramitlerinden dahi daha eski olduğu öne sürülmektedir. Alan içerisinde, her biri 6 metreye uzanan 200’ü aşkın sütun bulunmaktadır. Tapınak, barınak tartışmalarının günümüzde de devam ettiği bölge, gizemli yapısıyla televizyon ekranlarında da yerini almaya başladı. Bölgeye giriş ücreti 45 TL’dir.
- Halil-ür Rahman Cami: Balıklıgöl’ün hemen yanında yer alan bu tarihi yapı, halk arasında “Döşeme Camii” ismiyle de anılmaktadır. Hz. Meryem adına 504 yılında inşa ettirilen kilise Abbasiler döneminde camiyi dönüştürülmüştür. 1810 yılında kapsamlı bir restore çalışmasıyla yenilenen cami Evliya Çelebi’nin Seyahatnamesinde Halil İbrahim Tekkesi olarak geçmektedir.
Şanlıurfa’da Gezilecek Doğal Güzellikler
Şanlıurfa’daki doğa harikaları şu şekildedir:
- Balıklıgöl: Şehir merkezinin güneybatısında yer alan tarihi göl, Hz. İbrahim Urfa Kalesi’nden mancıkla fırlatılarak bugünkü balıklı gölün yakınlarına düşer ama ateş suya, odunlar da balığa dönüşür. Çevredeki gül bahçesine düşen Hz. İbrahim böylece hayatta kalır. Bu sebeple, 150 metre uzunluğu sahip gölün içerisindeki balıklara halk tarafından dokunulmuyor. Özellikle dini bayramlarda ve mevlitlerde kalabalıklaşan göle giriş ücretsizdir.
- Takoran Vadisi: Vadisinin bin bir tonunun doğayla harmonisine mutlaka şahit olmalısınız. Urfa’nın Siverek ilçesinde yer alan bu tabii güzellik, Atatürk Barajı tamamlandıktan donra varlığını göstermiştir. Ortalama 20 kilometre uzunluğa sahip vadi içerisinde pek çok şelale ve mağara yer alıyor.
- Bazda Mağaraları: Harran’ın kuzeyinde, ilçe merkeze 19 kilometrelik uzaklıkta yer alan Bazda Mağaraları, 2 bin yıllık tarihiyle Roma Dönemi eseri olduğu düşünülmektedir. Ebzde ve Bozdağ Mağaraları olarak da adlandırıla oluşum, zamanın en önemli taş ocaklarından biriydi. Kayalarda yer alan kitabelere göre taş ocağı 13’üncü yüzyılda Abdurrahman el-Hakkâri, Muhammet İbn-i Bakır ve Muhammed El-Uzzar adındaki kişilerce işletilmiştir. Giriş ücretsizdir.
Şanlıurfa’nın Meşhur Yemekleri
Şanlıurfa’nın yöresel yemekleri nelerdir? Sizler için sıraladık:
- Ağzı Açık: Şehrin en sevilen lezzetlerinden biri olan Ağzı Açık, kıyma ve baharat harçlarıyla renklendiriliyor. Bu yöresel yemeği görünüm itibariyle içi kıymalı pideye de benzetebiliriz.
- Urfa Kebabı: Hepimizin az çok aşina olduğu Urfa Kebabı, tadıyla dillere destan bir lezzet. Koyun ya da kuzu kıymasıyla hazırlanan kebabın Urfa’daki lezzeti başka hiçbir yerde yok.
- Söğürme: Patlıcan ve kıyma ana malzemesiyle oluşturulan bu lezzet genelde kırmızıbiberle renklendirilen bir tat. Yöre halkının akşam yemeklerini şenlendiren bu lezzeti yemeden Şanlıurfa’dan dönmenizi tavsiye etmeyiz.
Şanlıurfa’ya Gidince Mutlaka Yapılacaklar
Şanlıurfa’dan yapmadan dönmemeniz gerekenler şu şekildedir:
- Balıklıgöl’ü ziyaret etmeden, Göbekli Tepe’nin gizemine şahit olmadan, meşhur Urfa Kebabından yemeden, Şanlıurfa Müzesine uğramdan, Mırra acı kahvesinden içmeden dönmeyin!
