Mezopotamya ve Anadolu’nun kesişim noktasında yer alır ve şehrin adının bazı kaynaklarda Sami dilinden geldiği, bazı kaynaklarda da kent anlamına gelen “Keert” sözcüğünden geldiği öne sürülmektedir. Bölgeye ait ilk yerleşim emarelerine MÖ. 3000’li yıllarda rastlanmaktadır. Yıllar boyunca pek çok medeniyete ev sahipliği yapan kent, en parlak dönemini Abbasiler zamanında yaşamıştır. Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde yer alan şehir, Süryaniler tarafından yerleşim yeri olarak benimsendiğinden dolayı Hristiyanlığın en önemli idari birimlerinden biri olmuştur. 1923 yılında Bitlis Vilayetine bağlı olan Siirt, il statüsüne kavuştu.
Siirt’te Gezilecek Tarihi Yerler
Siirt’teki tarihi mekânlar şu şekildedir:
- Ulu Camii: İçerisinde herhangi bir kitabe yer almadığından dolayı inşa tarihi kesin bilinmemekle beraber MS 1129 yılında Selçuklu döneminde yaptırıldığı tahmin edilmektedir. Kentin merkezini çevreleyen caminin çevresinde kırk şehit yatmasından dolayı “Kırk Şehitler Camii” olarak da isimlendirilmektedir. 890 yıllık bu tarihi eser Anadolu’nun ilk minaresine sahip olması bakımından önemli yapılardan biridir. 1905 yılında yapıya bir saat kulesi eklenmiş; minaresi ise 1975 yılında yerinden sökülmüş ve yeniden yapılmıştır. Giriş ücretsizdir.
- Veysel Karani Türbesi: Yemen’in Karen Köyü’nde gözlerini açan Veysel Karani; İslam tarihinin en önemli âlimlerinden biridir. Ömrünü çobanlık yaparak geçiren ve Hz. Muhammed’in sevgisini kazanmış velilerden biri olan Veysel Karani, Hz. Muhammed’in islam çağrısına ilk kulak verenlerden biridir. Hz. Muhammed’in bir hadisinde “Eğer beni ziyaret şansına erişemezseniz, kardeşim Veysel Karani makamını ziyaret ediniz,” diye buyurmuştur. Türbeye giriş ücretsizdir.
- Derzin Kalesi: Baykan ilçesinin Derzin (Adakale) Köyü’nde yer alan ve oldukça sarp kayalıklarda konumlanmış bu kale, Bizans dönemi mimarisinin en güzel örneklerinden biridir. Kalenin içerisinde bir kitabe yer almadığından dolayı kalenin yapım yılı ile ilgi elimizde net veriler yer almamakladır. Gözetleme kuleleri günümüze ulaşmayı başaran kalenin bir diğer adı “Adakale” olarak da bilinmektedir. Çevresinde herhangi bir tesisin yer almadığı kaleye herhangi bir ücret ödemeden giriş sağlayabilirsiniz.
Siirt’te Gezilecek Doğal Güzellikler
Siirt’teki doğa harikaları şu şekildedir:
- Rasıl Hacar (Delikli Taş): Botan Çayı’nın kıvrımlarının doğayla selamlaştığı bir noktada kendine yer edinmiş Rasıl Hacar Kanyonu, ülkemizin en büyük kanyonlarından biridir. Siirt il merkezine 4 kilometrelik uzaklıkta yer alan bu doğal oluşum, kireç taşlarının milattan önceki dönemlerde oyulmasıyla oluşmuştur. Genellikle barınak amaçlı kullandığı bilinen iki adet mağara, bu taşın hemen yakınlarında yer almaktadır.
- Sağlarca Kaplıcası: Siirt’in Eruh ilçesinde yer alan bu şifalı sular- bir diğer adıyla Billoris Kaplıcası- il merkezine 27 kilometrelik bir uzaklıkta konumlanmıştır. Bu şifalı suların kaynağı Baton çayı yakınlarındaki bir mağaradır. Sülfatlı, sodyumlu ve klorürlü suyuyla birçok hastalığa deva olan kaplıcaların suyu, 33- 36 derece arası bir sıcaklığa sahiptir.
- Botan Vadisi: Siirt ili içerisinde yer alan, milli park statüsüne 2019 yılında kavuşmuş vadi, ülkemizin en dik yamaçlı vadileri arasında ön sıralardadır. İpek Yolu ticaret noktası üzerinde yer alması sebebiyle tarih boyunca pek çok uygarlığın yollarını aşındığı vadi, atmosferiyle adeta masalsı bir diyar görünümündedir.
Siirt’in Meşhur Yemekleri
Siirt’in yöresel yemekleri nelerdir?
- Büryan Kebabı: Damak çatlatan lezzetiyle pide ekmeğiyle harmanlanan Büryan Kebabı, hem ülkemiz çapında hem şehir genelinde ağızlardan düşmeyen bir lezzete sahiptir. Kuzu etinin kuyuda pişirilmesiyle hazırlanan bu kebap, yöre halkı tarafından sıklıkla tüketilmektedir.
- Siirt Kitel: Kıyma, bulgur, soğan, reyhan ve yarma karışımıyla harmanlanan karışım görünüm itibariyle içli köfteye benzetilse de apayrı bir lezzete sahiptir.
- Aside: Un ve yağın kahverengiye ulaşıncaya kadar, kısık ateşte pişirilmesiyle hazırlanan tatlının püf noktası, unla yoğurulan ağdasında gizlidir.
Siirt’e Gidince Mutlaka Yapılacaklar
Siirt’ten yapmadan dönmemeniz gerekenler
- Siirt Billoris (Sağlarca) Kaplıcası’nın şifalı sularında yüzmeden, Ulu camiyi gezmeden, Botan Vadisi’ndeki eşsiz manzaraya tanıklık etmeden, Veysel Karani türbesini ziyaret etmeden, Büryan Kebabından tatmadan dönmeyin!
