Ülkemizin yüzölçümü bakımından en büyük ilçesi olan Siverek, Şanlıurfa’ya bağlı bir ilçedir. Siverek isminin kökeni Ermenice olup siyah harabeler anlamına gelmektedir. Tarihsel süreçte Sümer ve Asurlulara uzanan oldukça köklü bir tarihe sahip ilçenin ilk iskân emarelerine, M.Ö. 500’lü yıllarda rastlanmaktadır. Ancak kim ya da kimler tarafından ilk yerleşim yeri olarak belirlendiği bilinmemektedir. Yığma bir tepe üzerinde yer alan bölge, zamanla saldırılar karşında köy haline dönüşmüştür. Siverek, 1926 yılında ilçe statüsüne kavuşmuştur.
Siverek’te Gezilecek Tarihi Yerler
Siverek’teki tarihi mekânlar şu şekildedir:
- Siverek Kalesi: Asurlular tarafından yapılan kale, büyük kesme taşlarla inşa edilmiştir. Kale, daha sonraları Bizans tarafından saldırılara karşı bir askeri üs olarak kullanılmış ve ordunun konaklama yeri olarak kullanılmıştır. İçerisinde sarnıç ve yapı kalıntılarına rastlanan kale, dikdörtgene yakın bir düzen üzerine oturtulmuştur. Tarihsel gelişimle birlikte kale tahrip almış, onarım çalışmalarıyla orijinalliğinden uzaklaşmıştır.
- Siverek Ulu Camii: İlk inşa tarihi net olarak belirlenemeyen caminin üzerinde iki adet onarım kitabesi yer almaktadır. Yapı olarak Selçuklu mimarisinin detaylarını taşıyan caminin minaresi Hamdullah Bey tarafından inşa edilmiştir. Kesme taştan yapılan ve dikdörtgen bir plana oturtulan caminin, kiliseden dönüştürüldüğü konusunda kaynaklarda bir takım bilgiler yer almaktadır. Vakıflar Genel Müdürlüğü tarafından restore edilen cami, ne yazık ki özgünlüğünden uzaklaşmıştır.
- Hacıpınar Çeşmesi: Siverek sınırlarında yer alan Hasan Çelebi mahallesindeki tarihi çeşme, ilçenin tam göbeğinde konumlanmıştır. Selçuklu zamanında temellendirilen çeşme günümüze gelene kadar ne yazık ki tahrip görmüştür; bu sebeple 1933 yılında Ermeni ustası Yale tarafından restore edilen çeşme hizmet vermeye devam etmiştir. İlçenin sembol değerlerinden biri olan çeşme, yakın tarihlerde yeniden bir restore işleminden geçmiştir.
Siverek’te Gezilecek Doğal Güzellikler
Siverek’teki doğa harikaları şu şekildedir:
- Takoran Vadisi: Henüz keşfedilmemiş bir güzel olan vadi, adeta yerli ve yabancıla turistlerin akınına uğruyor. Atatürk Barajı yapıldıktan sonra gün yüzüne çıkan vadi, bir yandan da Fırat Nehri’nin tüm güzelliğini ayaklar altına seriyor. Uzunluğu 20 kilometreye uzanan vadi, Siverek ve Adıyaman’ın Gerger ilçeleri arasında yer almaktadır. Vadi etrafında birçok mağara ve şelale yer almaktadır.
- Karacadağ Kayak Merkezi: Siverek ilçesi sınırlarında yer alan kayak merkezi, Güneydoğu bölgesinin tek kayak merkezidir. İlçe merkezine 60 kilometre uzaklıkta yer alan kayak merkezi, 700 metrelik pistiyle kayak tutkunları için vazgeçilmez bir alternatiftir. İçerisinde birçok tesisin yer aldığı merkez, özellikle kış aylarında yoğun bir talep görmektedir. Merkezde saatlik kayak kiralama ücreti 35 TL, kızak kiralama ücreti ise 30 TL’dir.
- Siverek Ovası: Karacadağ’ın patlamasıyla oluşan ova, yer yer eğimli bir arazide yer almaktadır. Volkanik patlamayla birlikte lavların yayıldığı ve bazaltı yapısından dolayı siyah taşlarla süslenen ova, özellikle fotoğraf tutkunları ve gezginler için sıra dışı bir atmosfere sahip.
Siverek’in Meşhur Yemekleri
Siverek’in yöresel yemekleri nelerdir? Sizler için sıraladık:
- Kıllorik Ekşisi: Genellikle kış aylarında tercih edilen bu yöresel lezzet; börülce, patlıcan, sumak ve baharatlarla renklendirilmektedir.
- Peynir Helvası: Yöre halkının en çok tercih ettiği tatlılardan biri olan Peynir Helvası, Trakya’da höşmerim adıyla bilinmektedir. Urfa usulüne göre ise helva kıvamı biraz daha katı olup ağırlıklı olarak irmik unu ve peynir tadına sahiptir. Genellikle üstüne Maraş usulü dondurma konularak servis edilen bu lezzeti yemeden dönmeniz büyük kayıp olacaktır.
- İçli Köfte: Kızartılmış ve haşlanmış olarak her türüyle parmak ısırtan bir lezzet olan içli köfte, Şanlıurfa genelinde oldukça gözde bir tattır. İnce köftelik bulgurdan yapılan içli köfte, bölge genelinde ara sıcak olarak tercih edilmektedir.
Siverek’e Gidince Mutlaka Yapılacaklar
Siverek’ten yapmadan dönmemeniz gerekenler şu şekildedir:
- Siverek Kalesi ve Siverek Ulu Camisini görmeden, Karacadağ Kayak Merkezi’nde kaymadan, Takaron Vadisi’nin doğal güzelliğini fotoğraflandırmadan, meşhur peynir Helvasından ve içli köftesinden yemeden dönmeyin!
